Wytwórnia balonów i spadochronów

Zakłady balonowe działające w latach 1920–1939 w Legionowie odegrały pionierską rolę w rozwoju polskiego baloniarstwa i spadochroniarstwa. Od 1936 r. funkcjonowały pod nazwą Wytwórnia Balonów i Spadochronów.

W połowie lat 20. XX w. wdrożono w Legionowie samodzielną produkcję wojskowych balonów obserwacyjnych typu Caquot R i BD, zaporowych N-NN oraz balonów kulistych. W 1929 r. w wytwórni balonowej uruchomiono produkcję spadochronów „Polski Irvin” na licencji angielskiej, a w 1936 r. rozpoczęto w Legionowie kursy instruktorskie skoczków spadochronowych. Przy zakładzie funkcjonowała także elektrolityczna i chemiczna wytwórnia wodoru.

Obecność dużej grupy pilotów, zaplecza technicznego 2. Batalionu Balonowego i zakładów przyczyniły się do przeprowadzenia w 1933 r. w Legionowie VI Krajowych Zawodów Balonów Wolnych o Puchar im. Aleksandra Wańkowicza. Zwycięstwa legionowskich pilotów w prestiżowych Międzynarodowych Zawodach Balonowych o Puchar im. Gordona Bennetta w latach 1933–1935 na balonach wyprodukowanych w Legionowie na trwałe zapisały Polskę w historii światowego sportu.

I Polski Lot Stratosferyczny

Legionowska Wytwórnia Balonów i Spadochronów stanowiła doskonałe zaplecze naukowo-techniczne do realizacji idei lotu stratosferycznego według koncepcji i projektów zaproponowanych przez prof. Augusta Piccarda. Ponadto piloci 2. Batalionu Balonowego posiadali odpowiednie doświadczenie w lotach wysokościowych.

Już w 1932 r. por. Zbigniew Burzyński i mjr Julian Sielewicz – dowódca Batalionu podjęli pomysł przeprowadzenia polskich lotów wysokościowych do granic stratosfery o charakterze treningowym i wyczynowym. W owym czasie jedynie siły zbrojne posiadały praktyczną możliwość przeprowadzenia tego typu przedsięwzięcia.

W latach 1933–1938 wykonano siedem lotów wysokościowych. Za każdym razem starty odbywały się z portu balonowego w Legionowie (dziś stoją tu bloki nr 11 i 19 Osiedla Piaski). W 1933 r. kpt. Franciszek Hynek i por. Zbigniew Burzyński wznieśli się na wysokość 9.762 m.

Najwyższy pułap osiągnięty przez polskich pilotów wynosił 10.853 m n.p.m. podczas lotu por. Zbigniewa Burzyńskiego i dr. Konstantego Jodko-Narkiewicza balonem „Warszawa II” w 1936 r. Loty były formą testu dla aparatury tlenowej oraz przyrządów pokładowych i badawczych.

Doświadczenia pierwszych lotów utorowały drogę do podjęcia decyzji w 1937 r. o rozpoczęciu realizacji projektu I Polskiego Lotu Stratosferycznego.